PvdA heeft veel belang bij waterschapsbestuur
Op 18 maart 2015 gaat Nederland opnieuw naar de stembus. Dan kiezen we onze vertegenwoordigers in Provinciale Staten en in de waterschappen. Waarom zijn die verkiezingen belangrijk, en wat wil de PvdA eigenlijk bereiken in deze bestuurslaag?
Bron: Uit publicatie Lokaal Bestuur, Jaargang 38 nr. 7 Juli 2014; Reinie Kaas en Jan Reerink
Het waterschap is ook voor veel PvdA’ers nog een vrij onbekende wereld. Ten onrechte, want de 23 waterschappen die ons land nu telt, vervullen belangrijke taken.
o In het laagstgelegen gebied in Europa wordt volgens een recent OESO-rapport het werk van de waterschappen gewaardeerd met het cijfer 8,5. Dat in ons land de waterstaat goed geregeld is, komt door de driedubbele borging van het werk van de waterschappen: a. het beleid wordt bepaald door een onafhankelijk bestuur, b. elementaire onderdelen worden geborgd door eigen regelgeving (de zogeheten Keur) en c. de waterschappen hebben een eigen belastingheffing om hun taken (veiligheid, voldoende en schoon water en waar mogelijk aandacht voor natuur, milieu, recreatie en cultuurhistorie) te kunnen uitvoeren.
o Het uitgangspunt voor de waterschappen, die vanouds hun eigen bestuur hebben, is belang, betaling, zeggenschap. Vroeger ging het vooral om de belangen van de agrariërs. Zij betaalden een groot deel van de waterschapslasten. Dat is intussen veranderd. Tegenwoordig komt 90% van de inkomsten uit de waterschapsheffingen van burgers. Meedoen aan de verkiezingen is dus voor stedelingen heel belangrijk.
o Water stoort zich zoals bekend niet aan grenzen. Overstromingen en wateroverlast buiten onze grenzen brengen ook voor ons risico’s mee. Nederland is failliet als een dijkring van de Randstad doorbreekt. Er moeten voldoende mogelijkheden tot waterberging bij stortbuien of plotselinge dooi zijn. Via Europese rivieren worden allerlei ongerechtigheden meegevoerd, zoals microplastics, röntgencontrastmiddelen en geneesmiddelresten. 50% van wat er hiervan aan verontreiniging in ons oppervlaktewater wordt gemeten, komt uit het buitenland. Dat sijpelt door in ons grondwater en dus ook in ons drinkwater. Het zadelt ons op met hoge zuiveringskosten.
o De PvdA is gebaat bij de aanwezigheid van eigen fracties in de waterschapsbesturen, die werken vanuit een sociaaldemocratische visie. De PvdA-fracties in de gemeenten en provincies, de Kamerfracties en de fractie in het Europees Parlement kunnen profiteren van de kennis en inzichten in de waterproblematiek en de ruimtelijke ordening waarover de PvdA-waterschappers beschikken. Hopelijk kunnen we onze plannen samen met de andere bestuurslagen realiseren. Dat de waterschapsverkiezingen samen met die voor Provinciale Staten worden gehouden, is logisch, gezien de taken van de provincie bij de ruimtelijke ordening en de rol van water daarbij. Met de provincies kunnen we goed samenwerken als het gaat om water in RO-plannen, waterberging en het tegengaan van het massaal uitpompen van zout water uit diepe polders, waardoor verbrakking (zoet water) dreigt. Met de gemeenten kunnen we samenwerken wat betreft afvalwater en riolering en het verminderen van zogeheten hittestress in de versteende gemeentelijke omgeving. Daarmee wordt bedoeld dat er ongewenste grote temperatuurverschillen ontstaan met het polderlandschap.
o Er bestaat wel degelijk een sociaaldemocratische invalshoek als het om water gaat. Denk bijvoorbeeld aan de kwijtschelding van waterschapsheffingen voor bijstandsgerechtigden en kleine bedrijfjes en zelfstandigen. Peilbesluiten hebben ook een sociaaldemocratische, dus politieke, invalshoek. Het mag niet zo zijn dat een paar boeren in een diepe polder kunnen regelen dat er een peil komt dat goed is voor hun agrarisch bedrijf, maar dat voorbij gaat aan het algemeen belang van het tegengaan van bodemdaling en het voorkomen van verbrakking.
o Ook innovatie en duurzaamheid zijn belangrijke PvdA-items. Inrichting van de stad met water en minder stenen heeft een gunstige invloed op de eerder genoemde hittestress. Schoon stadswater en vlondertjes bij hoge kaden zodat zwemmers ook in niet-officieel zwemwater kunnen genieten, is een ander voorbeeld. De PvdA staat op het standpunt dat de enge uitleg van het kerntakenpakket van de waterschappen moet worden verlaten (dit is een eeuwig strijdpunt met de VVD). Waterschapsactiviteiten, zoals onderhoud aan een dijk of bij watergebiedsplannen, moeten gekoppeld kunnen worden aan belangen van natuur, recreatie en cultuurhistorie. We willen graag samenwerken met agrariërs die innovatieve plannen hebben om bodemdaling en CO2 uitstoot te beperken en het gebruik van stoffen die schadelijk zijn voor zwemmers, maar ook voor dieren, verminderen.
o Waterschappen doen meer dan alleen pompen en zuiveren. In onze delta is de rol van het water leidend. De wettelijke watertoets door het waterschap is er niet voor niets, maar beter nog zou zijn die toets al bij aanvang van de plannen te betrekken.
Met dank aan Leny van Vliet-Smit, fractievoorzitter AGV en Marjan Leijen, fractievoorzitter HHNK
